12. yüzyıl Türk Atabeyler Dönemi, Bağdat
Taç kapının üzerinde bir Türk eseri.. İki EVREN SAHİBİ KAĞAN İkonografisi.
Türk mantık ve Kozmoloji düşüncesine göre Evren’i iki Evren, yani Ejderha evirir. Bu İkonografi, Evren hâkimiyetini sembolize eder.
Ejderha, Türkçe EVREN demektir. Göktürkler Ejderha için “Zaman Tengrisi” ifadesini kullanır ve ona saygı duyardı. Bu Ejderha, boynuzlu kanatlı KURT-EVREN'dir. Yer Ejderi halinden çıkıp, kanatlanıp uçmaya hazır KÖK LUU, yani Gök Ejderi görünümündedir.
Elbette Ejderha Takımyıldızı ile bağlantılı bir sembolizmdir bu. İlkbahar ayında kanatlanıp uçan, yani Güneşle birlikte yükselen Ejderha Takımyıldızını ifade eder.
Ortada, Türk usulü bağdaş kurup oturmuş Kağanın saçları, Türk usulü uzun ve örgülüdür. Tacı ve başının etrafındaki hale’si, Türk Budist sanat geleneğinden gelen bir kutsallık ikonografisidir. Adeta Kağana, zamana hakim ya da zamanın dışında bir Tanrısallık atfedilmiştir.
Nuray BİLGİLİ
başka bir not
Bir yılan, yedi yılanı yutarsa evran olur. Bir evran 7 evrakı yutarsa ejderha olur derdi babaannem. Okuma yazması yoktu. Ama, tam bir şaman/kam ana idi. Ömrü boyunca ocağımızı hiç söndürmeden taşıdı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder