YAKUT MİTOLOJİSİ
Yakut mitolojisinin temelinde Güney Sibirya’da yaşayan eski Türklerin inançları bulunmaktadır. Yakutların totem hayvanları olan kartal, kuğu, karga v.b. hakkındaki çok eski efsaneleri günümüze kadar gelmiştir. Kartalın tüm kuşların hükümdarı gök tanrısı Homporun hotoy’un oğlu olduğuna inanılırdı. Efsaneye göre kartal insanlara ateş vermiş. Bazı Yakut soyları onu kendi koruyucusu sanıyor ve ona büyük akrabasına olarak saygı gösteriyordu. Kartal baharda Yakutistan’a geldiğinde kışın gittiğine inanılırdı.
Bir Yakut efsanesine göre evcil hayvanlar ayı isimli iyi tanrılar tarafından yaratılmış. Bir efsanede baş tanrı Yürüng Ayı Toyon’un atı insan ile aynı zaman yarattığı, başka efsanede ise tanrının önce atı yarattığı, ondan ise insanın meydana geldiğinden söz ediliyor.
Yakut mitolojisinde güneş ile ilgili birkaç efsane vardır. Birincisine göre güneşin etkisiyle toprak ve insanlar meydana gelmiş. İkincisi güneşin Yürüng Ayı Toyon’un yüzünden gelen ışık olduğunu anlatır. Üçüncüsüne göre ise Yürüng Ayı Toyon birinin amacı dünyayı aydınlatmak olan üç güneşi yaratmış. Gökyüzünde yaşayan Güneşin ailesi varmış. Ayrıca gökyüzündeki Ay ve onun kızı, ayrı takımyıldızların oluşumuna dair birkaç efsane vardır. Birine göre avcı geyiği yakalamaya çalışırken onu gökyüzüne kadar takip etmiş, orada ise ikisi Orion takımyıldızına dönüşmüş. Yakut mitolojisinde Samanyolu geyiği kayakla kovalayan gökyüzü oğlunun bıraktığı izmiş.
Yakut efsanelerinin ayrı grubunu büyük şamanlar ile ilgili efsaneler oluşturmaktadır. Şamanların mezardayken bile büyü yapabildiği, törenler gerçekleştirdiğine inanılır, bu nedenle bazen mezarları yanında tef sesleri duyulabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder