YAKUT MİTOLOJİSİNDE İÇÇİ
İççi – Yakut mitolojisinde Orta Dünyanın belirli yerleri, doğa olayları ve eşyalarının sahip ruhlarının adı. Yakut inancına göre en ufak şeyin kendi İççisi var. İççi’ye saygı gösterilirse insana asla zarar vermez, onu korur.
Yakut mitolojisinde en sık rastlanan İççiler şudur:
An Darhan Toyon – (‘Baş önemli beyefendi’) - ev ocağının koruyucu ruhu. Kısa boylu beyaz sakallı bir ihtiyar olarak betimlenir. Aile ve soyu kötü ruhlardan koruduğuna inanılır. Bu nedenle onun yumuşatılması için her gün ikram verilir. An Darhan Toyon’a saygısızlık yapılması halinde onun cilt hastalıklarına nedeni olabildiği ya da evi yakabildiği sanılır.
An Darhan Hotun ( ‘Baş önemli hanımefendi’) - toprağın sahip ruhu. Beyaz saçlı zarif bir yaşlı kadın olarak betimlenir. Kutsal soy ağacında yaşar. An Darhan Hotun’un nefesi etkisiyle bahar mevsiminde ağaçlar yeşillenir, çiçekler açılır. An Darhan Hotun’un lütfuna ayrıca sığır sağlığı ve insanların mutluluğu bağlı. Eski Yakutlar baharda büyük yaşlı ağacın yanında ona kurban verirdi.
Ereke-Cereke (Yetmiş süslenmiş kız, doksan süslenmiş oğlan’) – ağaçlar ile otların sahip ruhları, toprak sahibi An Darhan Hotun’un çocukları.
Bay Bayanay ( ‘Zenginlerin zengini Bayanay’) – orman, hayvanlar ile kuşların sahip ruhu, avcıların koruyucusu. Beyaz saçlı, gürültülü patırtılı neşeli bir ihtiyar olarak betimlenir. Kürklerle zengin Bay Bayanay ormanda yaşar. Av başlamadan önce avcılar ona kurban verir, ikram ederdi. Avın uzun zaman başarıyla sonuçlanmaması halinde kurbanın verilmesiyle Bay Bayanay’ı çağırma töreni yapılırdı. Av başarılı olduğu takdirde de ona bol bol kurban verilirdi.
Yakutlarda ayrıca doğum ruhu Delbe Ayıı, sığırın koruyucu ruhu Inahsıt Suol İççite, toprak ruhu Sir İççite, yol ruhu Suol İççite, dağ ruhu Haya İççite, nehir ve göl ruhu Ebe, ateş ruhu Uot İççite’ye saygı gösterilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder