KEMİKLER
Kemiklere de büyük birönem verilir halk arasında, ancak bütün hayvanların kemiklerine değil. Özellikle yılankılçığı, geyik kemiği, hoynuzu, köpek kemiği, kurt başı kemiği, insan kemiği ayrı bir önem taşır. Bunların kimi uğurlu sayılır, kapılara, pencerelere asılır, kimiyle büyü, tütsü,
ilaç yapılır. ·
Kemiklerin uğurlu, uğursuz sayılması eski bir inanç kalıntısıdır. İyilik getirdiğine inanılan havyanların kemikleri uğurlu, kötülük getirdiği sanılan hayvanların kemikleri uğursuz sayılır. Bu uğursuz kemikler daha ço)t büyü işlerinde kullanılır. Öteki kemikler tütsü, ilaç yapmaya
yarar. Köpek kemikleri daha çok sıtmanın giderilmesinde işe yarar. Yılan kılçığından büyü yapılır. Kemiklerinhastalıkları giderici bir özellik taşıdığı inancı hayvanın bir totem olarak, tanrısal bir varlık olarak saygı gördüğü dönemden kalmadır. Koruyucu bir güç taşıdığına inanılan, iyilik tanrılarının yönetiminde bulunan bütün hayvanlar için saygı duyulur, bunların kemikleri iyilik işlerinde,uğurlu işlemlerde işe yarar. Kurt kemiği de koruyucu bir nitelik taşır. Kurt en eski Anadolu dinlerinde saygı gören, uğurlu sayılan bir hayvandı. Hititlerde, Urartularda, Likyalılarda kurtun ayrı bir önemi vardı. Birtakım boyların ondan türediğine bile inanılırdı. Sonraki çağlarda Roma ülkesine göçen bu inanç yüzünden kurt Roma ulusunun atası, Roma şehrinin koruyucusu sayıldı. Durum, Asya
Türklerinde de böyledir, kutsal sıtYılır, büyük bir saygı görür kurt.
Karga, tavşan, doğan kemikleri ·pek uğurlu sayılmaz Onlar daha çok büyü işlerinde kullanılır. Hayvanlann bütün kemikleri uğurlu ya da uğursuz sayılmaz. Başkemiği, incik kemiği, oyluk kemiği, ayakbileği kemiği, köprücük kemiği önemli sayılır. Öldürülen bir hayvanın etleri çürüdükten sonra kemikleri bir yere asılırsa, o hayvan türünden olan canlılar. bir daha o yöreye sokulamazmış.
Mezardan çıkarılan bir insan kafası akar suya atılırsa yağmur yağar, kemik yiter, sudan çıkarılmazsa ortalığı seller sular götürürmüş.
Hayvan kemikleri tabanca kabzası, bıçak sapı yapımında kullanılır. Bu onun dayanıklı oluşundan çok uğurlu sayılması yüzündendir. Bıçak, tabanca düşman için kullanılır. Vurucu araca güç kazandırırmış kemik. Öldürülen düşmanın (insanın) kemiğini saklamak da insanı güçlendirirmiş. Bu yüzden Şah İsmail ile Rus çan Korkunç lvan düşmanının kafatasından şarap içermiş.
Şarap bardağı yaptırmışlarmış öldürdükleri düşmanlannın kafataslarından, öyle söylenir tarihte. Bu davranış yalnız düşmana karşı duyulan hınç, öfke yüzünden değildir. Düşman kemiğinin insandaki vurucu gücü arttırdığı inancındandır düpedüz.
Halk inançlarına göre kemiklerin geç çürümesi, bir insan yaşamını aşacak sürede mezarda kalması, ilerde ruhun, yeniden gövdeye döneceğindendir. Bu inancın da İslam diniyle, tektanrıcı dinlerle bir ilgisi yoktur. Çoktanncı doğa dinlerinden kalmadır bu inanç da. Ölü mezarlarına konan yiyecekler, süs takılan bunu gösterirdi eskiden.
Doğa dinlerinde, ruh, arada bir gövdeye gelir girer, mezarda ölü dirilirmiş. Bu yüzden ölüye, onun kemiklerine sövmek büyük bir suç sayılırdı. Kemikler de kutsaldı. Zamanla bu inancın dokusu, oyası değişmiş. Kemiklerin gizli bir değer taşıdığı inancı kalmış günümüze. Durum hayvan kemikleri için de böyledir bugün, eskiden de böyleydi. Bugün Doğu Anadolu'da en ağır sövgü bir insanın
babasının (ölmüşse) kemiğine sövmektir. Karadeniz kıyılarında çok öfkelenen bir kimse karşısındakine "ceddinin kemiğini s....im"der. Bu çok ağır bir sövgü sayılır. Gün olur
büyük kavga çıkar bundan. Görünüşte insana çok sığ gelen bu sövgünün özünde de eski inanç kalıntılarım bulmamak elde değildir. Kemiğin (insan kemilinin) saygı gördüğü, önem verildiği bir çağdaki inancın silik izleri vardır bunda.
Kartalların başkemiklerinin de uğur taşıdığına inanılır. Onlarla ilaç, büyü, tütsü yapılır. Süs olarak kullanıldığı da olur. Kartal çok eski dinlerde kutsal sayılan bir hayvandı. Hititlerde gök tanrılarının buyruğunda bulunduğuna inanılırdı. Bugün Anadolu'nun değişik yerlerinde, kayalarda gürülen kartal kabartmaları, Selçuk Türklerindeki kartallı oyalar; Roma ulusundaki kartalsaygısı eski Anadolu'dan kalmıştır.
Kemiklerin yanında dişlerin de önem taşıdığını, saygı gördüğünü biliyoruz. Tütsü, büyü işlerinde kullanılan köpek dişi bunun açık bir belirtisidir. Kurt dişi, koyun dişi,yılan dişi, domuz dişi ayrı ayrı işlerde kullanılır. İlaç yapıldığı da olur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder