Tilki BALIKESİR YÖRESİNDEN DERLENMİŞ BİTKİ VE HAYVANLARLA İLGİLİ İNANIŞ VE UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

 BALIKESİR YÖRESİNDEN DERLENMİŞ BİTKİ VE HAYVANLARLA İLGİLİ İNANIŞ VE UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

 Tilki 

Bahaeddin Ögel’in, Hıtay imparatorunun ölümüyle ilgili yer verdiği bir efsanede tilki şu şekilde geçmektedir.

 “İmparator T’ai-tsung dağlık bir bölgede on atlısıyla beraber avlanıyordu. Bu sırada, beyaz bir ata binmiş olarak tilki kovalayan bir adam gördü. Adam tilkiye bir ok attı ve tilki yuvarlanarak yere düştü. Fakat aynı anda, adam da ortadan kayboldu. İmparator aynı günde Luan şehrinde öldü. Sonradan buraya bir mabet yapıldı ve şehrin Cennet kuşu (Pheonix) adı verilen kapısında bir mabet ve mabette de ölen imparatorun resmi yapıldı. Bu resimde imparator at üstünde bir tilki kovalıyordu.
”307

 Abdülkadir İnan, Kırgız-Kazak Türklerinin inançlarında Sarı Albastı’nın keçi ve tilki suretlerine girdiğini belirtmektedir.308

 Bir Kırgız efsanesine göre,309 “Eskiden ayı ile tilki karı koca olup birlikte yaşarlarmış. Sözünü dinlemedikleri için Allah gücüyle onlardan kocayı ayıya, karıyı da tilkiye çevirmiş. Adam daha henüz ayıya çevrilmeden kalın boyunlu, güçlü kuvvetli ve ağır biriymiş. Kudret onu ayıya çevirince de eski sıfatlarını saklamış. Tilki ise cennetteki kadınların en güzeliymiş; “Güzelim, kurnazım, nazlıyım” deyip yürürken yaratanın kudretiyle tilkiye çevrilmiş. Kızları ise maymun olmuş.

” Balıkesir yöresinden derlenen bilgiler şu şekildedir:

 “Tilki için uğursuz denilir.” (Mehmet AVCI, Bigadiç-Karkın Köyü) 


“Tilki, önünden geçerse uğursuzluktur.” (Mehmet ÖZTÜRK, Bigadiç-Balatlı Köyü; Zekiye DUYMAZ, İvrindi)

“Tilki önünden geçerse uğursuz sayarlar.” (Ali BALABAN, Balıkesir-MerkezKonakpınar Köyü)


“Tavşan ile tilki arkadaş olmuşlar. Tavşan “Tilki kardeş, benim bir bağım var. Gel beraber gidelim de oradan üzüm yiyelim” demiş. Tilki “Olur mu arkadaş? Sakın bizi vurmasınlar” demiş. Tavşan “Yok yav, benim elimde fermanım var. Bağ benim üzüm yiyebiliriz” demiş. Gitmişler. Üzüm yerken bağın sahibi bunları görmüş. Görünce silah atmaya başlamış. Köpek de havlamaya başlamış. Tavşan kaçmaya başlamış. Tilki, “Tavşan kardeş, nereye gidiyorsun? Bağ senindi. Hani elinde fermanın vardı. Sen bu bağdan üzüm yiyecektin” demiş. Tavşan, “Köpek havlar, tüfek tanlar, fermanı kim anlar. Yürü de kaçalım, kurtulalım” demiş.” (Habibe OLGUNSOY, Savaştepe-Yeşilhisar Köyü)


Balıkesir yöresinden derlenen bilgilerde tilki uğursuz bir hayvan olarak kabul edilmektedir.