Tapduk Emre, Hoca Ahmed Yesevî'nin dervişlerinden olup Yunus Emre’nin mürşididir. Hacı Bektaş Velayetnamesinde adı en çok geçen dervişlerdendir. Doğum ve ölüm tarihleri tam belli olmamakla beraber Anadolu Selçuklu döneminde Türkistan tarafından gelerek Türk kültürünü Anadoluya ve Balkanlara yaymaya çalışan bir Bektaşi Dervişidir.
Söylenene göre Hacı Bektaşi Veli, Yunus Emre'yi yetiştirme işini Taptuk Emre'ye bırakır. Tarihçilerin "Bâtınî" dediği Taptuklular, Taptuk Emre adlı Türkmen babasının çevresinde oluşan kitlelerde birleşiyorlardı. Taptuk Emre’den itibaren Anadolu’da bir “Taptuklular” topluluğunun varlığına rastlanır. Taptuk Emre dergâhına kırk yıl odun taşıyan derviş Yunus, Taptukluların yetiştirdiği en büyük ozanlardan biri olarak kabul görür.
Tapduk Emre'nin de diğer pirler gibi Anadolu'nun bir çok yerinde makamları bulunmaktadır. Mezarının yeri kesin olarak belirlenememiş olmakla birlikte Manisa, Aksaray ve Afyonkarahisar'da Tapduk Emre'ye ait olduğu iddia edilen mezarlar bulunmaktadır. Ankara Nallıhan Emremsultan köyünde de yaşayıp burda vefat ettiği söylenmektedir. Ancak Tapduk Emre'nin asıl tekkesinin bulunduğu yer Aksaray ili Ortaköy ilçesine bağlı Taptuk Köyüdür. Günümüze tekkeden sadece türrbesi kalmıştır.
Tapduk sözcüğü, İslamiyet öncesi Türk topluluklarında da var olan bir isimdir. Tapduk, Türk ve Altay mitolojisinde yer alan söylencesel kahramandır. Tapdık (Taptık, Taptuk) da denir. Kötücül varlıkları temizlemek için gökten yere indiğine inanılan efsane kahramanıdır. Pek çok görüşe göre Yunus Emre’nin şeyhi olan Tapduk Emre’nin adının buradan geliyor olması muhtemeldir.
Tarihi kaynaklarda Tabduk Emre'nin saz çalıp, eski Türk geleneklerinden olan Kam görevini yürüttüğü, sazıyla sözüyle insanları iyiliğe ve doğruluğa çağırdığı belirtilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder