Anubis, Mısır Ölüler ve Yeraltı Tanrısı Mumyalama ve ölülerin, ölümden sonraki yaşamın ve kayıp ruhların tanrısı olarak Anubis, eski Mısır'ın en önemli ve mistik tanrılarından biridir.

 

Anubis, Mısır Ölüler ve Yeraltı Tanrısı

Mumyalama ve ölülerin, ölümden sonraki yaşamın ve kayıp ruhların tanrısı olarak Anubis, eski Mısır'ın en önemli ve mistik tanrılarından biridir.

Nil Nehri yakınında bulunan medeniyet tarihinin ilk dönemlerinden beri biliniyordu.

Bu tanrıdan ilk olarak Birinci Hanedanlık döneminde bahsedilmiştir, ancak gelecekteki araştırmalar onun daha önce de orada olduğunu göstermesi olasıdır. Bununla birlikte, Yunanlılar Mısır'a gelmeden önce “Anubis” adının bilinmemesi ilginçtir. Eski Mısır dilinde ona Anpu veya Inpu deniyordu. Bu isim, 'kraliyet çocuğu' anlamına gelen bir kelimeyle aynı köke sahiptir. Ayrıca, "çürümeye" anlamına gelen "inp" kelimesiyle de ilgilidir. Anubis ayrıca "Imy-ut" ("Mumyalama Yerinde Olan Kişi") ve "nub-tA-djser" ("kutsal toprakların efendisi") olarak da biliniyordu.

Tapınaklar Olmayan Bir Tanrı

Bugüne kadar, arkeologlar bu tanrıya adanmış herhangi bir anıtsal tapınağı ortaya çıkarmadılar. "Tapınakları" mezar ve mezarlıklardır. Kültünün ana merkezleri Asyut (Lycopolis) ve Hardai'de (Cynopolis) bulunuyordu. Adı, Birinci Hanedanlığın bilinen en eski mastabalarında (kerpiç mezarlar) geçer ve tanrıya ait birkaç tapınak bulunmuştur. Örneğin, Saqqara'nın doğusunda bulunan Anubeion'da bir türbe ve mumyalanmış köpek ve çakal mezarlığı keşfedildi. Görünüşe göre ilk hanedanlar döneminde Osiris'ten bile daha önemliydi. Bu, Orta Krallık döneminde değişti, ancak Anubis en önemli tanrılardan biri olmaya devam etti.

Anubis, insanlara karşı da işe yarayabilecek tanrılardan biriydi. Bağımsızdı, bazen yardımcı oluyordu, ama bazen insanları da cezalandırıyordu. Başlıca rollerinden biri "Ölçeklerin Koruyucusu" idi. Bu, bir kişinin ölümden sonra kalbini özel bir ölçeğe koyan tanrılarla tanıştığı inancıyla ilgiliydi. Ölüler Kitabı'ndan kalp töreninin tartılması sahneleri Anubis'i sunar - kişinin ebedi bir hayatı yaşamaya layık olup olmadığını ölçen Anubis. Böylece Anubis ruhun kaderine karar verebilirdi.

Tanrı Anubis genellikle bir çakal ve bazen bir insan olarak tasvir edildi, ancak her zaman siyahtı, bu ıssızlık ve yeniden doğuşla bağlantılı bir renkti. Anubis'in Anput adında bir kadın meslektaşı ve yılan tanrıça Kebechet olan bir kızı vardı. Ayrıca köpek özelliklerine sahip başka bir tanrı olan Upuaut (Wepwawet) ile ilişkilendirildi.

Anubis aynı zamanda öksüzler de dahil olmak üzere kayıp ruhların koruyucusuydu. Yunan döneminde, tanrı Hermes ile ilişkilendirildi. Yunanlılar, Hermanubis adında birleşik bir tanrı da yarattılar. Hermes'i tanrıların habercisi olarak ölüleri onlarla tanışmaları için yönlendiren Anubis ile birleştirmeye karar verdiler. Zamanla Hermanubis, Rönesans döneminde simyacılar ve filozoflar için popüler bir tanrı olan Romalıların gözünde Herpokrates ile ilişki kurdu.

Bugüne kadar bulunan Anubis'in tapınaklarından en ünlüsü Tutankhamun'un mezarında (KV62) keşfedildi. Şimdi Kahire'deki Mısır Müzesi'nde (JE61444) bulunuyor. Dükkan Odası'na açılan duvarsız girişin arkasında bulundu. Tapınak, hala kavanozlarını içeren kanopik sandığın yakınında bulunuyordu.

Ölülerin Koruyucusu

Anubis'in ana rolleri bedeni mumyalamak, ruhu yönlendirmek ve mezarı korumaktı. Bir Osiris efsanesine göre, Isis'in kocasını mumyalamasına yardım etti. Bu hikâye nedeniyle mumyalama sürecinde çalışan rahipler çakal yüzlü maskeler taktılar. Dahası, efsaneler, Osiris'in Set tarafından öldürüldüğünde organlarının Anubis için bir hediye olduğunu söyler. Bu, ona ölülerin bazı kısımlarını sunma geleneğini başlattı. Gerçek çakallar, sığ mezarlardan cesetleri kazmaya ve onları yemeye meyilliydi. Eski Mısırlılar, Anubis'i negatif bir kuvveti olumluya dönüştürmek için mezarlıkların koruyucusu ve mumyalama tanrısı yaptılar.

Yüzyıllar boyunca insanlar, mezar hırsızlarının ölülerin koruyucusu olduğu için Anubis tarafından cezalandırılacağına inanıyordu. Üstelik iyi insanların onun tarafından korunacağına ve onun ilgisinden dolayı sonsuz yaşamlarının huzurlu ve mutlu olacağına inanılıyordu.

Anubis, modern popüler kültürden birçok ek güç ve nitelik kazandı. Gizemli tanrı, 20. ve 21. yüzyılın ilk yıllarında kitaplarda, video oyunlarında ve filmlerde popüler bir karakter haline geldi. Modern sanatçılar genellikle Anubis'in güçlerini Eski Mısırlılardan daha uğursuz bir şey olarak hayal ederler. Kötü şöhreti korku ve modern eğlence değeri için yaratıldı.

Geçmişte, insanların kaderleri üzerinde seçim şansları olmadığına dair bir inanç vardı, ancak çakal tanrısının ölümden sonraki hayata girmelerine ve bundan sonsuza kadar zevk almalarına izin vereceğine dair bir umut vardı